Het belang van Wilde bijen
Wist je dat er meer dan 350 verschillende soorten wilde bijen in de Benelux voorkomen? Toch is zeker de helft door oa klimaatverandering, gebruik van pesticiden en gebrek aan de juiste voedselbronnen met uitsterven bedreigd. Ook door verstedelijking is het lastig voor de insecten om het juiste voedsel én geschikte nest- en schuilplaatsen te vinden.
Wilde bijen zijn echter cruciaal voor eigenlijk al het leven op aarde. Deze mooie beestjes zorgen namelijk voor de bestuiving van bloemen en planten. Daardoor zijn daarom verantwoordelijk voor het voortbestaan van planten en dus indirect ook van veel dieren en zelfs mensen. Wetenschappers hebben al eens beweerd dat als de bijen uitsterven, de mensheid ook binnen aanzienlijke tijd zal sterven.
Daarom is het belangrijk de natuur een handje te helpen. Dit kun je oa doen met het plaatsen van een bijenhotel in je tuin. Je kunt daarmee actief bijdragen aan de bescherming van de wilde bijen én de biodiversiteit in je tuin.
Het verschil tussen honingbijen en wilde bijen
Honingbijen worden door imkers gehouden. De vrouwelijk bijen (ook wel de werksters genoemd) verzamelen stuifmeel en nectar en brengen dat naar de bijenkorf. Ze werken samen met de koningin, duizenden andere werkbijen en honderden mannetjes (darren). Een volk kan zeker uit wel meer dan 40.000 bijen bestaan.
Er zijn heel veel verschillende wilde bijen. Van Behangersbijen, Metselbijen tot Hommels. Ze variëren niet alleen in uiterlijk en formaat, maar ook in levenswijze. Het grootste gedeelte van de bijensoorten nestelen in de grond. Het overige deel maakt nestjes in bijvoorbeeld holle stengels. Maar ook dode bomen en of takken zijn geschikt. Kevers knagen daar gangen in die wilde bijen vervolgens gebruiken als nestelplaats. wilde bijen maken dus geen honing, maar richten zich volledig op de voortplanting. Ze doen dit alleen en niet in grote kolonies.
Welke bijen kun je in een bijenhotel verwachten?
Een bijenhotel is alleen geschikt voor wilde bijen. Welke wilde bijen bij je komen logeren hangt helemaal af van de keuze van je bijenhotel. In het Heeej.nl assortiment vind je bijvoorbeeld een hotel met 120 kamers in verschillende groottes. Dat wil zeggen: de doorsnede van de kamers variëren van 4 tot 7 mm. Kleinere of grotere gaten trekken namelijk nauwelijks bijen aan. Elke bijensoort heeft een voorkeur voor een specifieke grootte. Zo kiest een maskerbij een diameter van maximaal 4 mm, terwijl een metselbij een doorsnede van 3 tot 7 mm prefereert. Ook bijvoorbeeld behangersbijen kunnen van dit hotel gebruik maken.
Er zijn ook insectenhotels voor alleen vlinders of lieveheersbeestjes maar de meeste hotels bieden plaats aan meerdere soorten insecten.
Kies het juiste bijenhotel
Bijenhotels worden aangeboden door de meest uiteenlopende aanbieders, van tuincentrum tot huishoud- of doe het zelf zaak tot design winkel. Je kunt kiezen uit ontelbaar varianten in diverse prijsklassen.
Veel modellen zijn gevuld met holle stengels. Dat kan een teleurstelling opleveren. De doorsnedes van de bamboestokjes of stengels zijn namelijk vaak te groot of te klein (Ø < 3 mm of > 8 mm). Zoals je al eerder hebt gelezen trekken die dus nauwelijks bijen aan. Dan zijn soms de stokjes aan beide zijden open. De achterzijde dient echt gesloten te zijn zodat er geen luchtcirculatie is en de insecten geborgen zitten. En zo nu en dan zitten de holle stengels zelfs los. Vogels zullen ze binnen de kortste keren uit het hotel trekken. Kies dan voor een model dat afgeschermd is met gaas. Dennenappels en houtblokjes in je insectenhotel zien er misschien wel leuk uit, maar hier komen geen bijen op af. Overigens ook nauwelijks andere insecten.
Een bijenhotel dient waterdicht te zijn. Een goed dakje beschermt tegen regenwater. Bijen willen droog nestelen en ook niet onbelangrijk: het hotel gaat langer mee.
Dan heb je hotels die zijn gemaakt van blokken hout waarin gangen in geboord zijn. Maar let op: de gangen moeten glad zijn van binnen. Zachthout is goedkoper maar heeft als nadeel dat de binnenkant ruw is. Bijen vinden dat niet fijn. Kies daarom voor hardhout zoals esdoorn, eiken-,beuken- of essenhout. Bovendien zijn deze soorten veel minder gevoelig voor intrekkend vocht.
En dan nog een belangrijk puntje: de diepte van de boorgang mag niet te kort zijn. De wilde bij legt haar eitjes namelijk elk apart in een kamertje dat ze vervolgens vult met stuifmeel en nectar en daarna afsluit met een tussenschot van leem of aarde die goed aan elkaar kleeft. In zo’n gang legt ze altijd meerdere eitjes achter elkaar. Uiteindelijk metselt ze de gang dicht.
Voorkom deze beginnersfouten en let dus goed op bij de aanschaf je bijenhotel.
Waar en hoe hang je een bijenhotel op of zet je er een neer?
Heb je het perfecte hotel aangeschaft? Dan ben je er nog niet. Want niet alleen de uitvoering is cruciaal voor het aantrekken van bijen. Ook de plaats waar je ‘m ophangt of neerzet is erg belangrijk.
Plaats het bijenhotel op een zonnige plek en enigszins beschut tegen regen en wind. Het meest ideaal is met de ingang gericht op het Zuiden (Zuidoosten tot Zuidwesten) want bijen warmen zich graag op in de zon.
Het volmaakte hotel staat bij voorkeur ’s ochtends of ‘s middags in de zon. Als dat niet lukt in ieder geval een aantal uren per dag. De hele dag in de volle zon is ook niet goed want de nestjes worden zo te warm.
Hotels die op het noorden hangen of staan of in de schaduw van bijvoorbeeld bomen zullen niet of nauwelijks gebruikt worden.
Wilde bijen zullen zelden verder dan 500 meter van hun nest weggaan. De ideale plek voor het hotel is daarom in de buurt van nectar- en stuifmeelbronnen. Een aanvliegroute zonder obstakels is bovendien belangrijk. Zet het insectenhotel daarom niet midden in een perk met hoge vegetatie.Wilde bijen zijn niet agressief maar juist vredelievende insecten. Veel bijen kunnen niet eens steken. De soorten die wel kunnen steken, doen dit alleen als zich bedreigd voelen. Wilde bijen zijn dus de perfecte bewoners. Zelfs in de buurt van je terras. Met een bijenhotel kun je dus van dichtbij genieten van de bedrijvigheid van deze prachtige insecten.
Zorg voor de juiste voeding
Een van de grote boosdoeners van bijensterfte is gebrek aan voedsel. We willen niet te veel werk in de tuin, dus leggen we zogenaamde onderhoudsvrije tuinen aan: tuinen met veel bestrating en zeer weinig bloeiende planten.
Het vergroenen van je tuin is daarom noodzakelijk. Je helpt bijen echt door zo veel als mogelijk verschillende bij-vriendelijke bloemen en bloeiende planten te zetten. Het meest ideaal zijn inheemse bloemen, planten en bomen die op verschillende tijden vanaf het vroege voorjaar tot en met het late najaar bloeien. Wilde bijen hebben immers die hele periode voeding nodig. Voor meer informatie over inheemse planten kijk dan eens op de site van Planten van hier.Bij bomen denk dan aan bloesem van fruitbomen maar ook op Wilgen en de heerlijk geurende Lindebomen zijn ze verzot.
Een strak gemaaid gazon is misschien wel mooi, toch is het beter het gras wat langer te laten groeien. Het zal dan gaan bloeien en ook de zaden van wilde bloemen zullen zich op den duur laten zien en dat betekent nectar en stuifmeel. Je kunt door het langere gras paadjes maaien zodat je er toch nog gemakkelijk door heen kunt lopen. Mooi om te zien en in feite minder werk.
Heb je er plaats voor, dan zou je bijvoorbeeld een wilde bloemenweide met inheemse bloemen kunnen inzaaien. Daarbij merken we wel op dat eenjarige planten alleen maar nectar leveren en geen stuifmeel. Twee of meerjarige planten hebben dus altijd de voorkeur. Zo zijn Paardebloemen zijn zeer geschikt. Dit zijn een van de vroegst bloeiende bloemen in de lente die jammer genoeg als onkruid dikwijls snel uit de tuin verwijderd worden. Laat ze dus eens staan.
Moet je een bijenhotel reinigen?
Een bijenhotel hoef je niet schoon te maken. Bijen metselen de gangen dicht. Daarachter brengen de larven de winter door. En als de jonge bijtjes er klaar voor zijn, maken die de buisjes van binnenuit weer open.
Behandel een houten hotel eventueel alleen met natuurlijke materialen zoals bijenwas of zonnebloem- of olijfolie.
Help onze bijen en ga nu aan de slag!
Er is dus werk aan de winkel om de bijen te redden. Kort samengevat is dit het stappenplan:
- Kies een degelijk en geschikt bijenhotel.
- Zet het op de juiste plaats
- Zorg voor het juiste voedsel met een bij-vriendelijke tuin
- Creëer een plaats om te nestelen met bijvoorbeeld een bijenhotel.
Tot slot: Een grote tuin is fijn, maar niet noodzakelijk. Zelfs op een zonnig balkon kun je potten met bloeiende planten zetten en een bijenhotel ophangen.
Meer over het HIGH End bijenhotel van Heeej.nl
Sebastian Kloke is de oprichter van het Duitse Beutezug. Hij is gefascineerd door duurzaamheid. Met zijn achtergrond als imker ontwierp hij het design bijenhotel High End. Het is handgemaakt in Duitsland met aandacht voor detail. Hij wil ook zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid laten zien. Daarom zet hij voor het maakproces mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in.
Het HIGH END bijenhotel is dus een duurzaam product. Voor het artikel zijn enkel hoogwaardige materialen gebruikt. De solide houder is geheel gemaakt van cortenstaal. Het houten blok is gemaakt van eikenhout uit inheemse bossen.
